Hikâye bu ya. Bir gelin inek sağıyormuş. İneğin danası inekten biraz uzakta bir kazığa bağlanmış duruyor. Şeytanda tutmuş dananın ipini gevşetmiş. Dana sağa sola hareket ederken kazıktan boşanmış, anasını emmek için zorlatmış. Bu arada sütün kabı devrilmiş, süt dökülmüş. Gelin o sinirle eline geçirdiği bir sopayla danaya vurmuş ve dana ölmüş. İnek bakmış danası cansız yerde yatıyor. Başlamış gelini tekmelemeye. Gelinin kayınbabası gelini kurtarmak için eline geçirdiği bir kürekle ineğe vurmaya başlamış. Gelinin kocası gelmiş bakmış ki dana, ,inek ve hanımı kanlar içinde yerde yatıyor. Babasının elinde bir kürek. Oda almış eline tüfeği babasını vurmuş. Bütün bu olup bitenleri seyreden şeytan bir taşın başına çıkmış; “Şimdi bütün bunların hepsini benim üstüme atarlar. Oysa ben sadece dananın ipini gevşetmiştim.” Der.
Biz insanoğlu hep başkasını suçlamayı çok severiz. Hiç suçu kendimizde aramayız. Bizler sütten çıkmış ak kaşığız. Masum olan biziz, suçlular hep başkaları. Vicdanlarımızı rahatlatıyoruz. Dünya bugün çok kötü bir yerse bunun sebebi biz değil, başkalarıdır. Bizim hiçbir suçumuz yok. Bu düşünce insanı duyarsızlaştırır. Bana neci yapar.
Kanuni Sultan Süleyman sütkardeşi Yahya Efendiye bir mektup yazar: “Sizin kalp gözünüz açıktır, söyler misin bir devlet hangi durumda çöker, Osmanlı devletinin durumu ne olacak?” Yahya Efendi bu mektuba tek cümle ile cevap verir: “Neme lazım be sultanım.” Bu cevap üzerine Kanuni Sultan Süleyman, Yahya Efendinin yanına gider, cevabının anlamını sorar. Yahya Efendi; “Yanlış anlama sultanım.” der. “Eğer bir devlette neme lazımcılık yaygınlaşırsa o devlet eninde sonunda çökmeye mahkûmdur.”
Genellemelerden kaçınmak şartıyla bugün toplum olarak bana neciyi yaşıyoruz. İyi niyetli çalışmalar var. Özellikle sivil toplum çalışmaları ile iştigal edenler bu zümrenin dışındalar. Haksızlık etmeyelim. Ama çoğunluk hiçbir şeye müdahil olmak istemiyor. Bana değmeyen yılan bin yaşasın. Kendimizden başkasını düşünmüyoruz. Belki çok zengin değiliz, lüks ve şatafat içinde yaşamıyoruz, ama çok şükür çoğumuzun hali vakti yerinde. Bir derdimiz sıkıntımız yok, sağlığımız sıhhatimiz yerinde. Çoluğumuzla çocuğumuzla mutlu mesut geçinip gidiyoruz. Ama aynı durum herkes için geçerli değildir.
Son zamanlarda sosyal medya üzerinden çöplükten ekmek toplayan insanların görüntüleri yayınlanıyor. Her ne kadar dışarıdan öyle görünse de durumun çok farklı olduğunu düşünüyorum. Çünkü geliştirdiğimiz, daha doğrusu geliştirmeye çalıştığımız sosyal devlet anlayışı ile çöplükten ekmek toplayacak kadar kötü durumda olan vatandaşımız yoktur. Velev ki var diyelim. O da bu görüntüyü çeken başta olmak üzere, şahsımda dâhil bütün bir toplumun ayıbıdır. Çöplükten ekmek toplayacak kadar aç bir komşusundan haberi olmayan duyarsız bizlerin suçudur. Suçluyu dışarıda değil kendi içimizde aramalıyız. Kendi içimize döner, vicdan muhakemesi yaparsak ahlaki anlamda yüceliriz.
Bizim dışımızda akıp giden hayatları film izler gibi izliyor, bakıp geçiyoruz. Oysa kendi dünyamızdan başımızı kaldırıp şöyle etrafımıza bakma cesaretini gösterebilirsek bizim dışımızda öyle yaşamlar var ki yürek dayanmaz. Dışarıda olup biten hayatlara göz atsaydık uykularımız kaçar, derde düşerdik. Korkmayın bu dert bizi öldürmez, bilakis insanlığın kurtuluşunun dermanı olurdu. Ne güzel demiş şair Niyaz-i Mısri; “Derman aradım derdime/derdim bana derman imiş.”
İnsan dünyada derdi kadar yer tutar. Bizler inancımızın gereği dünyanın derdiyle dertlenen bir millet idik. Dünyada zulmün bitmesi için binlerce yıldır ilahi kelimetullah gayesi ile at sırtında cihat etmiş bir milletin torunlarıyız. Bizler ki hiç tanımadığımız diyarların insanlarını kendine dert edinen bir millet iken yanı başımızda duran komşularımızdan habersiz hale düşmüşsek bana necilik yaygınlaştığı içindir. Korkarım bu da bizim sonumuz olacak. Zevkin sefanın içinde boğulup gideceğiz.Memduh Ergin-Eğitimci-Yazar