Teknoloji bizi bu hâle getirdi dedi, 70 yaşındaki bir adam. Neden böyle söylüyorsunuz ki, dedim. Teknoloji bizi bayağı rahatlattı. Yok dedi ihtiyar. Sen yanılıyorsun. Sen kolaylığı rahatlık zannediyorsun lakin durum bildiğin gibi değil. Dedim, ihtiyar masal anlatma bana. Neyi güzelmiş eskilerinde, beni yanılmakla itham ediyorsun. Bak iki gözümün çiçeği, anlatayım o zaman.
Bizim zamanımızda evlerin köşe başlarında çeyiz sandığı denilen ve her biri birbirinden ayrı güzel, bin bir özenle işlemeli sandıklar olurdu. Evlilik çağına gelmiş bir çok kızın en moda cep telefonu değil, özenli yaptığı el işlerini, giysilerini, takılarını sakladığı bir sandığı olurdu. Bu sandık üzerindeki işleme ve desenlere göre bazı bölgelerde bir statü göstergesiydi. Hatta üzerindeki işlemeler özel anlamlar ifade ederdi. Bu sandıklarda yukarıda sayılanlardan başka hatıralarda saklanırdı. Kıza. Annesinden, annesine de onun annesinden gelen özel anlamlar içeren hediyeler de bu sandıklarda saklanırdı. Sandıklarda saklanılan malzeme ve eşyalar özel anlam ifade ettiğinden, sandıklar herkese veya herkesin önünde açılmazdı.
Sandık evin en muhkem yerinde durur. Üzerine yatak yorgan konulur bir taraftan da yüklük vazifesi görürdü.
Diğer taraftan biz Türklerin düğün geleneğinde çeyiz sandığı evden çıkarken mutlaka birisi üzerine oturur ve hatırı sayılır bir para karşılığı su sandığı teslim ederdi. Diğer taraftan da sandıklarla ilgili türkülerimiz vardı. Bak şimdi aklıma geldi,- sandıklarım, sandıklarım, açılsın sandıklarım…
Şimdi Kahramanmaraş’a gittiğinizde Kapalı çarşıda o güzelim sandıklardan görürsünüz. Mesleğinin son temsilcileri ustaların büyük çabaları ile yaptıkları bu sandıklara, genç kızlarımız,
-aaa ne kadar güzelmiş, bu nedir?Ay çok banal gibi laflar etsede, yine Kahramanmaraş deyimiyle bu sandıkları görünce ” içleri gider”.
Şimdi ben bu sandıkları göremiyorum guzum. Düğünlerde ve çeyizlerde nadiren köylerde karşımıza çıksada bu güzelim sandıklar tıpkı bir çok güzellik gibi hayatımızdan kayıp gidiyor.
İhtiyarın dudaklarında yine o şarkı mırıldanmaya başlamıştı. Bense bir an önce Kahramanmaraş’a gidip tarihi Kapalı Çarşıyı gezmeliydim.
Sandıklarımız, çeyiz sandıklarmızı yakından görmeliydim.